Enflasyon 2020’ye Hafif Artışla Başladı

Enflasyon, Ocak 2020

Açıklanma Tarihi: 03.02.2020

TÜİK verilerine göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), 2020 Ocak’ta %1,35 artış kaydetmiş, böylece 2019’u %11,84 seviyesinde kapatan yıllık TÜFE enflasyonu, 2020’nin ilk ayında %12,15’e yükselmiştir.

Ocak’ta özellikle sebze ve meyve fiyatlarının etkisiyle %4,65 oranında artan gıda ve alkolsüz içecek fiyatları aylık TÜFE enflasyonunda belirleyici alt kalem olmuş, bu kalem aylık enflasyona 1,06 puan katkı yapmıştır. Ocak’ta enflasyonu düşüş yönünde etkileyen en önemli gelişme ise giyim ve ayakkabı fiyatlarının aylık %6,65 gerilemesi olmuş, bu düşüş manşet TÜFE enflasyonunu 0,46 puan aşağı çekmiştir. Yıllık enflasyonda en yüksek katkısı olan üç harcama kalemi gıda, ulaştırma ve konut olmayı sürdürürken, en yüksek yıllık enflasyon %42,21 ile “alkollü içecek ve tütün” grubundadır.

Fiyat oluşumlarında geçici etkenlerin arındırılmasıyla elde edilen ve para politikasının belirlenmesinde rol oynayan Özel Kapsamlı TÜFE-C Endeksi (enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç) Ocak’ta aylık %0,1 ile manşet endeksin çok altında bir artış göstermiştir. 2019’u %9,81 seviyesinde kapatan yıllık çekirdek enflasyon ise Ocak’ta hafif bir artışla %9,88’e yükselmiştir.

Ocak’ta Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) %1,84 ile son 8 ayın en yüksek artışını kaydetmiştir. Böylece 2019’u %7,36 seviyesine kapatan yıllık Yİ-ÜFE enflasyonu Ocak 2020’de %8,84’e yükselmiştir. Ocak’ta enerji grubunda yurtiçi üretici fiyatları aylık %3,01 artarken bu gelişme yıllık enerji fiyatları enflasyonunu %9,02’den %13,75’e taşımıştır. Aylık Yİ-ÜFE enflasyonuna en yüksek katkı ise %2,31 artan gıda sektörü fiyatlarından gelmiştir. Ana metal sanayi ve rafine petrol ürünleri sektörlerinin fiyatları da Ocak’ta aylık enflasyona toplamda yaklaşık yarım puanlık katkı yapmıştır.

Son aylarda TL’nin diğer para birimleri karşısında bir miktar değer kaybetmesi, olumlu baz etkilerinin geri çekilmesi, enerji maliyetleri ve gıda fiyatlarındaki artış gibi gelişmeler yıllık enflasyonda yeniden bir yükselişe yol açmıştır. Yılın ilk aylarında enflasyonda bir miktar artış görülebilecek olmakla birlikte, anket bazlı beklentilerdeki kademeli iyileşme ve çekirdek göstergelerin ılımlı seyri, orta vadede fiyat istikrarı açısından olumludur. Yine de uzun vadeli fiyat katılıklarının azaltılması ve beklentilerin kalıcı bir şekilde iyileşmesi için enflasyonla mücadelede temkinli ve kararlı bir duruşa ihtiyaç bulunmaktadır.

TCMB son olarak 30 Ocak’ta yayınladığı, 2020’nin ilk Enflasyon Raporu’nda, 2020 yılsonu enflasyon tahminini %8,2, 2021 yılsonu tahminini ise %5,4 seviyelerinde korumuştur. Rapora göre enflasyonun orta vadede %5’e doğru gevşeyeceği beklentisi sürmektedir. TCMB Beklenti Anketi sonuçlarına katılan ekonomistlerin 2020 yılsonu enflasyon tahmini ise Ocak anketinde %10,01 iken Şubat’ta hafif bir artışla %10,06’ya yükselmiştir. Aynı ankete göre 12 ay sonrasına ilişkin yıllık TÜFE enflasyonu tahmini %9,54’ten %9,61’e, 24 ay sonrasına ilişkin tahmin ise %8,51’den %8,52’ye yükselmiştir.

Yurtiçi enflasyon gelişmelerine ve küresel para politikalarındaki gevşemeye paralel olarak 2019 Temmuz’dan günümüze 12,75 puan faiz indirerek politika faizini %11,25’e kadar çeken TCMB’nin, önümüzdeki dönemde fiyat istikrarını etkileyen parametreleri yakından takip ederek faiz kanalında daha kademeli adımlar atması beklenmektedir. Öte yandan Banka’nın sözlü yönlendirmeleri zorunlu karşılıklar ve rezerv opsiyon mekanizması gibi politika araçlarının daha etkin bir şekilde kullanılmaya devam edileceği yönündedir.

TÜİK, 2020 yılında TÜFE hesaplamalarında kullanılacak ana grup ağırlıklarını da Ocak ayı verileriyle birlikte açıklamıştır. 2020’de madde sepetinde yer alan mal ve hizmet çeşidi 418 olarak sabit kalırken, “aspiratör” ve “fotoğraf makinesi” sepetten çıkarılmış, yerine “tayt (çocuk için)” ve “davlumbaz” eklenmiştir.