İstihdamda Toparlanma Temmuz Ayında Devam Etti

Açıklanma Tarihi: 12.10.2020

COVID-19 salgınına karşı alınan önlemlerin gevşetilmesiyle birlikte koşulların normalleşmeye ve ekonomik aktivitenin toparlanmaya devam ettiği Temmuz 2020 döneminde, mevsimsellikten arındırılmış verilerle istihdam bir önceki aya göre 540 bin kişilik artış göstermiştir. İşgücü ise 464 bin kişi artmıştır (Not: Temmuz 2020 dönemsel sonuçları, Haziran-Ağustos 2020 dönemi ortalamasını yansıtmaktadır). Böylece Ocak-Nisan döneminde pandemiye bağlı daralmanın etkisiyle yaklaşık 2,5 milyonluk istihdam kaybının ardından Mayıs-Temmuz döneminde 1 milyonu aşkın istihdam artışı sağlanmıştır. Yine pandemi sürecinde işgücünden ayrılan 2,7 milyon kişinin 1,1 milyonu işgücüne geri dönmüştür.

Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre, Temmuz’da bir önceki döneme göre istihdam artışının işgücündeki artıştan hızlı gerçekleşmesi nedeniyle işsiz sayısı 75 bin azalmış, Haziran döneminde %14,1 ile veri serisinin başladığı 2005 Ocak’tan beri en yüksek değeri alan işsizlik oranı ise 0,5 puan düşüşle %13,6’ya gerilemiştir. Aynı dönemde tarım dışı işsizlik oranı 0,6 puan azalarak %15,9’a, genç (15-24 yaş grubu) işsizlik oranı da 1 puan azalarak %25,8 olmuştur.

Temmuz’da bir önceki döneme kıyasla 540 bin artan istihdamın 399 bini hizmet sektöründeki işe geri dönüşlerden kaynaklanmıştır. Konut piyasasında gözlenen canlanmanın etkisiyle inşaat istihdamı da 111 bin artışla üst üste üç ay güçlü iyileşme göstermiştir. Ancak bu sektörün istihdamı 2018 Ocak’taki zirve seviyesinden halen 589 bin düşüktür. Pandemi sürecinde kayıpların görece sınırlı kaldığı sanayide istihdam Temmuz’da 57 bin artış göstermiş. Böylece tarım dışı istihdam artışı 568 bin olurken tarım sektöründe çalışanların sayısı ise 28 bin azalmıştır.

2019’un aynı dönemiyle kıyaslandığında ise Temmuz itibarıyla toplam istihdam 1 milyon 254 bin azalmış, ancak aynı dönemde işgücündeki daralmanın 1 milyon 622 bin ile daha fazla olması nedeniyle işsiz tanımına girenlerin sayısı 369 bin azalmıştır. Buna bağlı olarak işsizlik oranı 0,5 puan azalışla %13,4’e, tarım dışı işsizlik oranı 0,6 puan azalışla %15,9’a gerilemiştir. Ayrıntılara bakıldığında, bir yıl öncesine göre istihdam kaybının 761 bini hizmet sektöründen kaynaklanırken sanayide 246 bin, tarımda 361 bin azalma yaşanmıştır. İnşaat sektörü ise 2019’daki daralmadan kaynaklı düşük bazın da etkisiyle Temmuz 2020’de pozitif bölgeye geçerek 114 bin istihdam artırmıştır.

Geçen yılın aynı dönemine göre 3,5 puan azalan işgücüne katılma oranı Temmuz 2020’de %50,3’e gerilemiştir. 15 yaş üzeri nüfusun 1,1 milyon artmasına karşılık işgücünün 1,6 milyon daralması nedeniyle işgücüne katılmayan nüfus 2,7 milyon artışla 31,1 milyon olmuştur. Ayrıntılara bakıldığında farklı nedenlerle iş aramadığı halde çalışmaya hazır olanlar ile mevsimlik çalışanların sayısının 1,85 milyon artarak 4,2 milyona yükselmesi dikkat çekmektedir. Bu kesimler hem işgücü hem de işsiz kapsamına dahil edildiğinde, geniş tanımlı işsiz sayısı 8,5 milyonu geçerken, işsizlik oranı ise %23,8’e yükselmektedir (Bir yıl öncesi: %19,8). İstihdam oranının ise son bir yılda 2,9 puan düşüşle 43,5’e gerilediği görülmektedir.

Özetle, Temmuz dönemi verileri, salgın sonrası atılan normalleşme adımlarıyla birlikte istihdamda toparlanma eğiliminin belirginleştiğine işaret etmektedir. Konut satışlarının hareketlenmesine bağlı olarak inşaat sektöründe toparlanma daha yüksek hızda (sektörlerin toplam hacimlerine oranla) gerçekleşmektedir. Hizmet sektöründe son iki ayda istihdamın belirgin şekilde iyileşmesine karşın özellikle turizm sektörünün zayıflığı nedeniyle pandemi dönemi kayıpları ancak kısmen telafi edilebilmiştir. Salgın sürecinde 350 bin civarında istihdam kaybı yaşayan sanayide ise toparlanma görece sınırlıdır.

İşe dönüşlerin devam etmesi ve iktisadi faaliyette üçüncü çeyrekte yaşanan toparlanmayla birlikte istihdam göstergelerindeki iyileşme trendinin sürmesi beklenmektedir. Ancak son dönemde finansal koşullarda yaşanan göreli sıkılaşma, son çeyrekte iktisadi faaliyete toparlanmaya ivme kaybettirebilecektir. Ayrıca pandemiye bağlı olarak orta vadede yüksek seyreden belirsizlikler nedeniyle, yatırım eğilimlerinde ve işgücü piyasası göstergelerinde pandemi öncesine dönüşün zaman alması beklenmektedir.