Kapasite Kullanımı Ekim’de De İyileşmedi

İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı, Ekim 2014

İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO), imalat sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinin TCMB İktisadi Yönelim Anketi’ne verdikleri yanıtlara dayalı olarak hesaplanmaktadır. İmalat sanayi aktivitesinin öncü göstergelerinden biri olarak kabul edilen KKO, çıktı açığını göstermesi ve verimlilikle bağlantısı nedeniyle de yakından takip edilmektedir.

İmalat sanayi ağırlıklı ortalama KKO, Ekim 2014 ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 1,5 puanlık bir düşüşle 74,9 seviyesine gerilemiştir. Mevsim etkilerinden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise Ekim’de üst üste ikinci ayında da değişim göstermeyerek 74 seviyesinde kalmıştır. Başka bir deyişle, Ekim’de arındırılmamış KKO’daki 0,5 puanlık artış büyük ölçüde mevsimsel etkilerden kaynaklanmıştır.

2008 krizinin hemen öncesinde 80 seviyelerini aşan mevsimsellikten arındırılmış KKO kriz sonrasında en fazla 76,1 seviyesini (Haziran 2011) görebilmiştir. 2013 yılsonundan 2014 Ekim’e gelindiğinde mevsimsellikten arındırılmış KKO’da 2 puanlık düşüş söz konusudur.

2014 Ekim ayında önceki yılın aynı dönemine göre kaydedilen gelişmeye mal grupları açısından bakıldığında, başta ara mallar ve yatırım (sermaye) malları olmak üzere tüm mal gruplarında KKO düşüşlerinin gerçekleşmiş olması dikkat çekmektedir. Buna karşılık dayanıklı tüketim mallarında kapasite kullanım oranı 2013’ün Ekim’ine göre hemen hemen aynı düzeylerdedir.

Sektör dağılımı incelendiğinde ise tekstil, petrokimya, makine-teçhizat gibi bir dizi önemli sektörde kapasite kullanımının yüzde 75 seviyesinin üzerinde olduğu ve geçtiğimiz yılın aynı ayına göre arttığı görülmektedir. Ancak imalat sanayinin geneline bakıldığında imalat sanayi altında yer alan 24 alt sektörün 14’ünde kapasite kullanım oranı 2013 Ekim’ine göre düşüş göstermiş durumdadır. İç tüketim talebindeki daralma ve son dönemlerde Euro bölgesinde yaşanan sorunlardan olumsuz etkilenen motorlu kara taşıtları sektöründe KKO’nun son 1 yılda 8,2 puan gerilemiş durumda olması özellikle dikkat çekicidir. Aynı dönemde temel eczacılık ürünleri sektöründe ise 4 puanlık bir KKO artışı söz konusudur.

Kapasite kullanım oranı verileri Türkiye imalat sanayiinde bir kapasite sorunu bulunmadığını göstermekle birlikte önceki yıla göre çıktı açığında yaşanan artış ve mevsimsellikten arındırılmış KKO’nun son 1,5 yılın en düşük seviyesinde olması 2014’ün son çeyreğinde de imalat sanayi aktivitesinin belirgin bir toparlanma göstermediğine işaret etmektedir.