İSO Haziran Meclisi'nde "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" Konuşuldu

  • Meclis Konuşması
meclis-haziran2015-02

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin Haziran ayı olağan toplantısı “İSO 500 Aynasından Ekonomi ile Sanayimizdeki Ana Sorunlar ve Çözüm Yolları” ana gündemi ile İSO Meclis Başkanı Zeynep Bodur Okyay başkanlığında gerçekleştirildi. Meclis toplantısının ardından İSO Meclis Üyeleri Odakule’de yapılan iftarda bir araya geldi. Toplantıya halen İstanbul Ticaret Üniversitesi Rektörü olan eski Devlet Bakanı Prof. Dr. Nazım Ekren ile eski Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun da katıldı.

İSO danışmanları Can Fuat Gürlesel ve Erkin Şahinöz’ün 500 Büyük Sanayi Kuruluşu ile ilgili sunum yaptığı meclis toplantısında konuşan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, Meclis Üyelerini 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının sonuçları hakkında bilgilendirdi. Ayrıca büyük önem verdikleri sanayinin gelişimi için üniversitelerle iş birliği yapılması konusunda önemli projeleri hayata geçirdikleri müjdesini verdi.

İSO Meclis Başkanı Zeynep Bodur Okyay
İSO Meclis Başkanı
Zeynep Bodur Okyay

İSO Meclis Başkanı Zeynep Bodur Okyay’ın açılış konuşmasıyla başlayan Meclis toplantısında Okyay, Ramazan ayının hayırlı ve bereketli geçmesini diledi. Geçtiğimiz günlerde hayatını kaybeden merhum 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in çok iyi bir bürokrat, başbakan ve cumhurbaşkanı olduğunu vurgulayan Zeynep Bodur Okyay, Süleyman Demirel’in sanayiciler üzerinde çok emeği olduğunu dile getirerek İSO Meclisi’ni saygı duruşuna davet etti.

Saygı duruşunun ardından konuşmasını sürdüren Meclis Başkanı Okyay, 16 Haziran 2015 tarihinde kamuoyuna açıklanan Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2014 araştırmasının basında oldukça fazla yer aldığını kaydetti.

Okyay özetle şunları söyledi:

“Türkiye 7 Haziran seçimlerini büyük bir olgunlukla geçirdi. Yeni oluşan Meclis’in ülkemize hayırlı olmasını temenni ediyorum. Bu ülke sanayicileri olarak bizim siyasetten tek beklentimiz: çözüm, çözüm ve çözümdür. Geçmiş yıllardaki samimiyetsiz koalisyonların tekrarını kimse istemez. Bu yüzden sağlam bir koalisyon oluşturularak yola devam edilmesini arzu ediyoruz. Ekonomisi güçlü olan ülkelerin siyaseti de güçlü olur. Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasında finansal eğilimi net olarak görebiliyoruz. Buradan çıkan sonuç da aslında daha çok yol kat etmemiz gerektiğidir. Türkiye’nin cazibe merkezi olması için özellikle yeni kurulacak hükümete çok fazla görev düşmektedir.”

9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
İSO Haziran Meclisi'nde kısa bir süre önce vefat eden
9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel için
bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.

Daha sonra kürsüye çıkan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan gündemle ilgili yaptığı konuşmada İstanbul Ticaret Üniversitesi ile yürütülen görüşmeler sonucu somut bir adım atıldığını vurgulayarak, üniversite bünyesinde “Sanayi Politikaları ve Teknoloji Yönetimi” adıyla bir yüksek lisans programı açıldığını açıkladı. Bahçıvan, “Türkiye sanayisinin ileri teknoloji kullanan ve AR-GE altyapısını güçlendiren bir yapıya dönüşmesi gerekiyor. Bu bağlamda üniversitedeki program, sanayi firmalarının katma değerli üretimle kendisini geliştirerek küresel rekabet yarışında geri kalmamasına katkı sağlayacak” diye konuştu. Bahçıvan, programa İSO’da akademik kariyeri bulunan eksperlerin de öğretim desteği vereceğini söyledi.

Eski Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun
Eski Sanayi ve Ticaret Bakanı
Ali Coşkun

Bu yıl başında İstanbul Kalkınma Ajansı iş birliğiyle hazırlanan “İstanbul Sanayi Strateji Belgesi”nde sanayinin küresel rekabet gücünü artırmak üzere önerdikleri 18 strateji arasında, üniversite-sanayi işbirliği ile ileri teknoloji kullanımının olduğunu hatırlatan Bahçıvan, İstanbul Ticaret Üniversitesi’nde açılan yüksek lisans programının önemine şu sözleriyle dikkat çekti: “Geçen hafta açıkladığımız İSO-500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2014 yılı verileri gösterdi ki, sanayi kuruluşlarının AR-GE ve teknoloji yoğunlukları açısından önlerinde oldukça uzun bir yol var. 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranı binde 7,4 gibi düşük düzeyde iken, yüksek teknolojilerin yaratılan katma değer içindeki payı ise sadece yüzde 3,2 oldu. Bu sonuçlar, Türkiye’nin ihtiyacı olan istikrarlı büyümenin, katma değerli üretim odaklı olması gerektiğini net bir şekilde ortaya koyuyor.”

İstanbul Ticaret Üniversitesi, İSO ile Veliaht Programı Kuşaklararası Girişimcilik Transferi ile ilgili bir stand açtı
İstanbul Ticaret Üniversitesi,
İSO ile "Veliaht Programı:
Kuşaklararası Girişimcilik Transferi"
ile ilgili bir stand açtı

İstanbul Ticaret Üniversitesi ile “Sanayi Politikaları ve Kalkınma Merkezi” kurma çalışmalarının da sonuçlanmak üzere olduğu bilgisini veren Bahçıvan, “Ayrıca İstanbul Ticaret Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi’nin katkılarıyla, İSO bünyesindeki Teşvik Masası çalışmalarını yürüten ekibe yönelik bir eğitim programını da hayata geçiriyoruz” şeklinde konuştu.

“İSO 500-2013 ve 2014 araştırma verileri de gösteriyor ki, sanayicinin en önemli sorunlarından biri de finansal yönetim” diyen İSO Başkanı Bahçıvan, sanayicinin iki yıldır esas faaliyetinden elde ettiği kârın yarısını finansal giderlere harcamak zorunda kalmasına dikkat çekti. Bahçıvan, sanayicinin bu alanda artık ciddi bir inovasyona ihtiyacı olduğundan hareketle şunları söyledi: “İstanbul Ticaret Üniversitesi ile bir diğer önemli işbirliği konumuz ise ‘Finansal İnovasyon’ alanında olacak. Önümüzdeki günlerde uluslararası konuşmacıların katılımıyla bu konuda bir panel düzenleyeceğiz.”

İSO Başkanı Bahçıvan, İSO 500 verileri ile ilgili olarak ortaya çıkan bazı çarpıcı rakamları da Meclis Üyelerinin dikkatine sundu. Bahçıvan, 500 büyük şirketin geçen yıla göre faaliyet kârlılığındaki performansının düştüğünü söyledi. 2013 yılında faaliyet kârlılığını yüzde 8’e çıkaran 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun, 2014 yılındaki faaliyet kârlılığı oranının yüzde 6,4’e gerilediğini kaydeden İSO Başkanı Bahçıvan, EBITDA oranının ise geçen yıl yüzde 11 iken, bu yıl yüzde 10,7’ye indiğini belirtti.

Bahçıvan, verilerini paylaşarak, bu çalışmanın ortaya çıkmasını sağlayan tüm sanayi şirketlerini bir kez daha kutladı ve üretime odaklı büyüme ihtiyacına bir kez daha dikkat çekti.

İstanbul Ticaret Üniversitesi Rektörü ve eski Devlet Bakanı Prof. Dr. Nazım Ekren
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Rektörü ve eski Devlet Bakanı
Prof. Dr. Nazım Ekren

İSO Başkanı’nın konuşmasında önemli yer tutan İstanbul Ticaret üniversitesi ile iş birliği konularında Meclis’te konuk olarak bulunan İstanbul Ticaret Üniversitesi Rektörü ve eski Devlet Bakanı Prof. Dr. Nazım Ekren de kürsüye gelerek bir konuşma yaptı. Prof. Dr. Ekren, İSO ile yaptıkları ortak çalışmalar hakkında bilgi verdi. Rektör Ekren, üniversitelerinde sadece ticaret ve finans değil aynı zamanda sanayi ve kalkınma alanlarına da eğilmek istediklerini kaydederek bir yıl önce İSO ile imzalanan protokolün meyvelerini vermeye başladığını söyledi. Prof. Dr. Ekren, üniversite bünyesinde kurulan Sanayi Politikaları ve Kalkınma Merkezi”nde sanayi politikalarına ilişkin küresel trendleri izleyip sanayicinin nasıl stratejik tepki vermesi gerektiği yönünde çalışmalar yapacaklarını kaydetti. Sanayi Politikaları ve Teknoloji Yönetimi adıyla açılan yüksek lisans programında ise teorik ve akademik çalışmalar yapılacağını belirten Ekren, uygulama alanında da sanayicilerin bu programa destek olmalarını istedi.

Veliaht Programı: Kuşaklararası Girişimcilik Transferi adlı eğitim programından bahseden Prof. Dr. Nazım Ekren, aileden kalan işletmeleri yöneten kişilere girişimcilik ve müzakere teknikleri gibi eğitimler vereceklerini anlattı. Düşünce ve Proje Akademisi adındaki üniversite bünyesindeki think tank’lerden de bahseden Nazım Ekren, büyüme dostu vergi politikaları adında bir çalışma içerisinde olduklarını paylaştı.

İSO Danışmanı Can Fuat Gürlesel
İSO Danışmanı Can Fuat Gürlesel

Bu konuşmaların ardından gündemle ilgili konuk konuşmacılara söz verildi. Bu kapsamda kürsüye gelen İSO Danışmanı Can Fuat Gürlesel, şirketlerin İSO 500’de açıklanmayan bilgilerinin yıldan yıla arttığına dikkat çekti. Türkiye’nin ekonomik büyümesi ile İSO 500 firmalarının büyümesini de rakamlarla karşılaştıran Gürlesel, ardından borç/özkaynak oranı ile ilgili olarak Türk firmalarının daha az özkaynak kullanarak rekabet gücünü artıramayacağının altını çizdi. 

Sanayi firmalarının kârlılık oranlarında daha belirleyici bir rol üstlenerek fiyat yapıcı pozisyonu alması gerektiğini kaydeden Can Fuat Gürlesel, firmaların katma değer yaratma kapasitesinin firmaların rekabetçiliğinden değil firma dışı unsurlar ve dış etkenlerin belirlediğini anlattı. İşgücünün kârlılığı destekleyici bir yapıda olmadığını hatırlatan Gürlesel, nitelikli veya ucuz işgücü tercihi bağlamında işgücü verimliliğinin tartışılması gerektiğini kaydetti.

İSO Danışmanı Erkin Şahinöz
İSO Danışmanı Erkin Şahinöz

Ardından Haziran Meclis Toplantısı konuğu Erkin Şahinöz yaptığı sunumda 2014 yılında yüzde 3,8 büyüyen sanayi sektörünün, Türkiye ekonomisindeki yüzde 2,9’luk büyümeye 1,02 puan katkı yaptığın anlattı. Şahinöz, 2012 ve 2013 yıllarında ekonomiden daha yavaş büyüyen sanayi sektöründeki büyüme hızının 2014 yılında ekonominin büyüme hızını aştığını kaydetti.

500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2014 rakamlarında kamu ve özel sektör arasındaki ayrışmanın dikkat çekici olduğunu belirten Şahinöz, 2011-2013 yıllarını kapsayan dönemde İSO 500 içinde 13 kamu kuruluşu olduğunu ve 2014 yılında bunun 11’e düştüğünü söyledi. 2014 yılında İSO 500’de özel sektör kuruluşlarının kârında yüzde 36 artış yaşanırken, kamu kuruluşlarının kârının yüzde 63,2 azaldığını kaydeden Şahinöz, özel sektör kuruluşlarının zararları azalırken, zarar eden kamu kuruluşlarının zararının yüzde 166 yükseldiğine dikkat çekti.

İSO 500’ün en sevindirici taraflarından birinin AR-GE harcamalarının oransal olarak artıyor olması olduğunu aktaran Şahinöz, AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranının yüzde 0,51’den 2014 yılında yüzde 0,74’e yükseldiğini söyledi. Şahinöz aynı zamanda gelir tablosu baz alınarak hesaplanan AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranındaki artışın ise biraz daha sınırlı olduğunu hatırlattı.

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan'ın Konuşma Metni Attach