Balkanların Genç Ülkesi Kosova’daki İş Birliği ve Yatırım İmkanları; İSO, Kosova Ülke Günü’nde Ele Alındı

  • Etkinlikler
kosova-ulke-gunu-02

İstanbul Sanayi Odası (İSO), Balkanların genç ülkesi Kosova’daki ekonomik iş birliği fırsatlarını üyelerine ve iş insanlarına aktarabilmek için Kosova Ülke Günü&Ticaret ve Yatırım Fırsatları Semineri etkinliği düzenledi. İSO Yönetim Kurulu Üyesi Cemal Keleş’in ev sahipliğinde video konferans olarak düzenlenen etkinliğe Kosova İstanbul Başkonsolosu Suzan Novoberdaliu da katıldı. Etkinliğe çok sayıda iş insanı ve sanayici de ilgi gösterdi.

İSO Yönetim Kurulu Üyesi Cemal Keleş
İSO Yönetim Kurulu Üyesi
Cemal Keleş

Toplantının açılışında konuşan İSO Yönetim Kurulu Üyesi Cemal Keleş, Türkiye’nin Balkanlarla olan tarihi, kültürel ve coğrafi bağlarının, Osmanlı’ya dayanan köklü bir geçmişten geldiğinin tüm dünyaca bilindiğini söyledi. Keleş, Balkanlar’ın genç ve dinamik ülkesi Kosova’yla iyi ilişkilerin geliştirilmesinin bölgede istikrarın ve ekonomik kalkınmanın güçlenmesine hizmet edeceğini dile getirdi.

Kosova ile sağlanan iyi ilişkiler sayesinde oluşan güven havasının ekonomik olarak da kendisini gösterdiğini belirten Keleş, Türkiye ile Kosova arasındaki ticari ilişkilere bakıldığında, 2018 yılında yaklaşık 345 milyon dolar olan ticaret hacminin, 2019 yılında 439 milyon dolara çıktığını ve pandemi koşullarının getirdiği küresel ekonomik daralmaya rağmen, 2020 yılında az bir kayıpla 420 milyon dolar seviyesinde olduğunu aktardı. Keleş, 2021 yılının ilk çeyrek verilerine bakıldığında da ticaret hacminin tekrar artışa geçeceğini düşündüklerini iletti. 

Ticaret hacminin 2015 yılından itibaren yaklaşık yüzde 40’a yakın bir artış göstermiş olsa da iki ülke arası ticari ilişkilerde potansiyel ve fırsatların çok daha fazla olduğuna dikkat çeken Keleş, bu noktada, Türkiye’nin 377 milyon dolarla Kosova’ya doğrudan yabancı yatırımlarda dördüncü sırada bulunduğunu hatırlattı. Keleş, tekstil, gıda ve makina başta olmak üzere sağlık, müteahhitlik, hazır giyim ve inşaat malzemeleri gibi sektörlerde ciddi yatırım fırsatları olduğuna değindi.

2013 yılında iki ülke arasında imzalanan ve 2019 yılında yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması sayesinde Türk firmaların, Kosova’ya ihracatta karşılaştıkları yüzde 10 seviyesindeki gümrük vergisi yükünün 9 yıllık süre zarfında kademeli olarak ortadan kalkacağını söyleyen Keleş, bu çerçevede halihazırda 8’li bazda, 493 ürün grubunda gümrük vergisinin de sıfırlandığının bilgisini verdi. 

Keleş, bu gelişmeler göz önüne alındığında, dış ticaret hacimlerini kısa sürede daha yukarı seviyelere çıkarmayı hedeflemeleri gerektiğini aktararak gerek ikili ekonomik ilişkiler gerekse Türk ürünlerinin AB’ye ulaşımı açısından Kosova’nın Türkiye için kilit bir ülke konumunda olduğunu vurguladı.

Kosova İstanbul Başkonsolosu Suzan Novoberdaliu
Kosova İstanbul Başkonsolosu
Suzan Novoberdaliu

Kosova İstanbul Başkonsolosu Suzan Novoberdaliu ise Kosova’nın Avrupa’nın en genç ülkesi olduğunu söyledi. Ülkenin iş yapmak için güvenli bir ortam yaratmayı başardığını ve istikrarını koruduğunu belirten Novoberdaliu, 2013 yılında onaylanan ve yabancı yatırımcılara kolaylık sağlayan bir yasanın mevcut olduğunu aktardı. Yabancı yatırımcı ile yerliyi eşitlediklerini anlatan Novoberdaliu, düşük maliyetli, bölge ülkeleriyle rekabet edebilecek nitelikli bir iş gücüne sahip olduklarını dile getirdi. Novoberdaliu, Avrupa’daki en düşük vergi Kosova’da olduğunu ve yüzde 10 kurumsal vergi ve yüzde 5 zorunlu emeklilik katkı payı olduğunu ifade etti. 

Enerji, bağcılık, madencilik ve turizm gibi sektörlerde büyük olanakların olduğunu belirten Novoberdaliu, CEFTA kapsamında Arnavutluk, Sırbistan, Karadağ, Bosna Hersek, Kuzey Makedonya’yı kapsayan serbest ticaret anlaşmaları olduğunu anlattı. Kosova’nın AB ile piyasa serbestliği ile ilgili uzlaşı belgesi imzaladığını hatırlatan Novoberdaliu, Kosova’nın sürdürülebilir vergi politikalarını devam ettireceğini ve yatırım sürecini geliştirmek için çalıştığını ekledi. 

Ticaret Bakanlığı Kosova-Priştine Ticaret Müşavir Yardımcısı Gözde Eroğlu
Ticaret Bakanlığı
Kosova-Priştine Ticaret Müşavir
Yardımcısı Gözde Eroğlu

Ardından Ticaret Bakanlığı Kosova-Priştine Ticaret Müşavir Yardımcısı Gözde Eroğlu, Kosova Ticaret, İş Birliği ve Yatırım Fırsatları başlıklı bir sunum yaptı. Türk iş insanlarının Kosova’da uzun yıllardır yatırım yaptığını belirten Eroğlu, Kosova’da iş kurmanın çok kolay olduğunu ve çok prosedür olmadığını kaydetti. İthalatın çok yüksek olduğunu ve ülkenin dış ticaretinde bir asimetri olduğunu aktaran Eroğlu, buna karşın Kosova’nın ihracatında ilerleme sağladığını ifade etti. Kosova’nın ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında Türkiye’nin Almanya’nın ardından ikinci olduğunu söyleyen Eroğlu, Türkiye’nin ülkeye ihracatta onuncu sırada olduğuna değindi. En çok petrol, tütün ve plastik ürünlerin ihraç edildiğini belirten Eroğlu, doğrudan yabancı yatırımlarda Türkiye’nin Almanya, İsviçre, İngiltere’nin ardından dördüncü sırada olduğunu ekledi. Eroğlu, Kosova’da dört Türk bankası olduğunu kaydetti. 

Sonrasında İSO AB ve Uluslararası İlişkiler Müdür Yardımcısı Mehmet Akif Meral’in moderatörlüğünde 

Kosova’da İş Yapan Firma Deneyimleri başlıklı bir panel düzenlendi. Panelde DEİK Türkiye-Kosova İş Konseyi Başkan Yardımcısı Ferhat Naci Güngör, Güriş İnşaat ve Mühendislik A.Ş., Proje Geliştirme Müdürü Erdal Şahin ve Atlantik Group CEO’su N. Ayhan Demirkıran, Kosova pazarında yaşadıkları deneyimleri dinleyicilerle paylaştı. Konuşmaların ardından dinleyicilerden gelen sorular panelistlerce yanıtlandı. 

Kosova Ülke Günü & Ticaret ve Yatırım Fırsatları Attach